„Historia vitae magistra est” – mówi stare łacińskie przysłowie. Czy potrafimy czerpać naukę z naszych dziejów? Czy współczesny świat może uznać za swoich „idoli” postacie żyjące przed stu, dwustu, a może siedmiuset laty? Najnowsze wydarzenia pokazują, że jest to możliwe. Obchodzimy przecież rok brata Alberta Chmielowskiego – człowieka, który całe swoje życie poświęcił najuboższym. Obchodzimy również siedemset pięćdziesiątą rocznicę kanonizacji św. Jadwigi Śląskiej.
Z tej właśnie okazji Fundacja Korony Polskiej wyszła z inicjatywą pierwszej edycji projektu „Święto Piastów Śląskich”. W przedsięwzięcie zaangażowały się szkoły, instytucje, a także osoby prywatne. Wśród nich znalazła się Szkoła Podstawowa im. ks. Jana Twardowskiego w Siedlcu.
Siedlec jest miejscowością położoną w bliskim sąsiedztwie Trzebnicy, można więc powiedzieć, że urokliwe dolnośląskie miasteczko jest dla jego mieszkańców „małą ojczyzną”. Narodził się więc pomysł, aby w ramach projektu „piastowskiego” zająć się właśnie Trzebnicą i osobą św. Jadwigi, tak mocno związaną z tym miejscem. Projektowi szkolnemu nadano tytuł „Trzebnica – siedziba Piastów Śląskich”. Jego przygotowaniem zajęła się dyrekcja i nauczyciele Szkoły Podstawowej w Siedlcu w osobach pani Marii Biegańskiej, pani Arletty Zołoteńkiej oraz pani Małgorzaty Wańczyk. Do współpracy zaproszono również panią Katarzynę Bieszczad ze szkoły w Czernicy.
Zespół opracował założenia i cele projektu, a także przygotował konspekty i materiały niezbędne do przeprowadzenia zajęć w klasach drugiej i trzeciej gimnazjum. Centralnym punktem była wycieczka do Trzebnicy i odwiedzenie miejsc związanych ze św. Jadwigą. Wyjazd poprzedzały lekcje historii i geografii, podczas których młodzież zdobyła wiedzę na temat samego miasta, jego atrakcji, historycznych miejsc i obiektów, a także sylwetki świętej i jej czasów. Po powrocie przeprowadzono lekcję języka polskiego, która pozwoliła na zebranie wiadomości i refleksji z wycieczki w formie pisemnego sprawozdania. Uczestnicy pracowali pod kierunkiem swoich nauczycieli. Oprócz wymienionych wyżej w projekt zaangażowały się panie Agnieszka Gądek i Jowita Kalitka, a także pan Piotr Głaz. Opiekunkami wycieczki były też panie Anna Fret i Agnieszka Galant.
Podczas spaceru po mieście uczniowie zwiedzili Bazylikę Trzebnicką, w której mieli okazję zobaczyć miejsca na co dzień niedostępne dla publiczności. Warto wymienić najstarszą część kościoła czyli trzynastowieczną kryptę św. Bartłomieja, maleńkie muzeum przechowujące dawne rzeźby i fragmenty detali architektonicznych, a także zakrystię, w której znajdują się zabytkowe relikwiarze.
Kolejnym etapem był spacer na najwyższe wzniesienie Wzgórz Trzebnickich – Kocią Górę. Widoczna z jej szczytu panorama miasta niezmiennie zapiera dech w piersiach.
Kilkanaście minut spaceru pozwoliło uczestnikom dotrzeć do Rotundy Pięciu Stołów, średniowiecznej budowli związanej z dobroczynną działalnością św. Jadwigi. Stamtąd cała grupa przeszła na trzebnicki rynek, pięknie odnowiony w latach 2006-07, a następnie na wzgórze wznoszące się w miejscu dawnego grodu książęcego.
Podczas zwiedzania młodzież realizowała zadania przygotowane przez organizatorów projektu. Jednym z nich była fotograficzna dokumentacja odwiedzonych miejsc, innym – pisemne zebranie materiałów do sprawozdania z wycieczki.
Po kilku dniach wytężonej pracy nadszedł czas na podsumowanie i prezentację wykonanych zadań. Uroczystość zaplanowano na 12 października 2017 roku i połączono z obchodami zbliżającego się Dnia Edukacji Narodowej. Wśród zaproszonych gości znaleźli się prezes Fundacji Korony Polskiej pan Jan Lech Skowera, wicestarosta powiatu wrocławskiego pan Waldemar Szczykutowicz, wiceprzewodniczący Rady Gminy Długołęka pan Dariusz Śmichura, księża pracujący w okolicznych parafiach, radni powiatowi i gminni, dyrektorzy szkół z terenu powiatu wrocławskiego, a także emerytowani nauczyciele siedleckiej szkoły, rodzice i oczywiście uczniowie. Wystrój sali stanowiły plakaty przygotowane przez uczestników projektu, na których przedstawiono informacje o św. Jadwidze, miejscach z nią związanych, a także fotografie i prace pisemne uczniów. Nad wyeksponowaniem plansz czuwała pani Anna Głaz.
Scenariusz spotkania przewidywał połączenie przeszłości z teraźniejszością. Uczniowie klasy drugiej gimnazjum przedstawili zatem informacje o Trzebnicy, jej walorach geograficznych, przyrodniczych i turystycznych. Przygotowali także prezentację multimedialną będącą relacją z wycieczki. Wykorzystano w niej zdjęcia wykonane przez uczniów i opiekunów oraz zredagowane przez nich teksty. Pracami nad prezentacją kierował pan Piotr Głaz. Klasa trzecia przygotowała – pod kierunkiem pani Arletty Zołoteńkiej – krótkie przedstawienie teatralne, którego tematem było życie i działalność św. Jadwigi. W kilkunastu ruchomych obrazach można było zobaczyć relacje łączące świętą z jej mężem, księciem Henrykiem Brodatym, sposób opiekowania się biednymi i chorymi, a także modlitewną postawę. Siłą spektaklu była realistyczna konwencja, w jakiej został utrzymany. Stroje aktorów do złudzenia przypominały oryginalne ubiory z epoki, a dekoracje przenosiły widza w świat średniowiecznych zamków i kościołów. Rycerskie miecze nawet z bliska wyglądały jak prawdziwe, zaś broda księcia Henryka wzbudzała należyty szacunek gęstością i długością. Zadbano nawet o drobne rekwizyty – na przykład chleb, który Jadwiga rozdaje biednym, jest – zgodnie z prawdą historyczną – ciemnym chlebem razowym. Nastrojowość scen podkreślał podkład muzyczny, który przygotowała pani Anna Piotrowska. Przedstawienie starało się pokazać przyczyny, które skłoniły papieża Klemensa IV do kanonizowania śląskiej księżnej.
Miłym akcentem spotkania był też krótki występ związany z Dniem Edukacji Narodowej. Uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum przygotowali wiersze i piosenki, za pośrednictwem których podziękowali swoim nauczycielom za ich trud i zaangażowanie. Pomocą i wsparciem służyła im pani Wioletta Dąbek.
Dzięki uprzejmości Rady Rodziców uczestnicy spotkania mogli spędzić czas przy pysznych ciastach domowego wypieku, kawie i herbacie. Układ miejsc pozwalał poczuć się bardziej jak w ekskluzywnej kawiarni niż w szkolnej auli.
Po części oficjalnej nadszedł czas na swobodne rozmowy i wymianę refleksji. Mamy nadzieję, że dzięki naszemu projektowi ślady, jakie pozostawiła w historii św. Jadwiga, będą nie tylko wyraźniejsze, ale odcisną się w świadomości kolejnych pokoleń zamieszkujących śląską ziemię.
Piotr Głaz
