Obecny rok okazał się przełomowym dla podwórka przy ulicy Ruskiej 46, które przyciągało osoby kreatywne i twórcze swoim wyjątkowym klimatem i otwartością, a w lokalach, których okna wychodziły na dziedziniec Ruskiej 46, zaczęły funkcjonować pracownie artystyczne, teatry, galerie sztuki. Trzy miejskie instytucje (Urząd Miasta, Zarząd Zasobu Komunalnego i Strefa Kultury Wrocław) połączyły siły i środki, by przywrócić mu splendor i nadać tytuł miejskiego centrum kulturalnego.
-
Podwórko przy ul. Ruskiej 46, tzw. „Pasaż Neonów”
Gospodarz na Ruskiej 46 – Strefa Kultury Wrocław
Miasto Wrocław w minionych latach zaprosiło do współpracy wszystkich zainteresowanych losem podwórka Ruska 46. Bartłomiej Świerczewski, dyrektor Departamentu Spraw Społecznych w Urzędzie Miasta, podkreśla, pragnie, aby podwórko pełniło role centrotwórcze, ale zwraca uwagę, że to szczególnie trudne zadanie. Trzeba bowiem pogodzić jego lokalność i wpływ na osoby zamieszkujące w okolicę, ze swoistą sławą miejsca i dużą odwiedzalnością przez mieszkańców z innych części Wrocławia oraz turystów.
– Dlatego priorytetem jest dla nas gospodarz. Jest nim Strefa Kultury Wrocław, ale tym samym wszyscy partnerzy, którzy działają w tym obszarze powinni włączać się w dbanie o to miejsce. Priorytetem są dla nas na pewno mieszkańcy. Na ich dobrostanie też nam bardzo zależy - stąd realizowany etapami remont podwórka obok pasażu – dodaje Bartłomiej Świerczewski.
Rola Strefy Kultury Wrocław jako gospodarza podwórka polega nie tylko na budowaniu sieci współpracy między mieszkańcami, a instytucjami i artystami pracującymi przy Ruskiej 46, ale także na programowaniu działań kulturalnych i społecznych pod tym adresem.
– Zlokalizowana w samym sercu artystycznej enklawy Recepcja, czyli jedna z przestrzeni zarządzanych przez Strefę Kultury Wrocław, stanowi miejsce reprezentujące wspólnotę sąsiedzkich interesów podwórka Ruska 46. To miejsce spotkań zarówno zawodowych, jak i prywatnych, w którym za dnia znaleźć można informacje o organizacjach, instytucjach i pracowniach artystycznych działających w podwórku, a wieczorem wziąć udział w wernisażu, pokazie filmowym, czy warsztatach. Odpowiadając na charakter podwórka, Recepcja proponuje Państwu między innymi koncerty najlepszych polskich zespołów i wydarzenia dotyczące takich dziedzin jak design i grafika użytkowa – tłumaczy Dominika Kawalerowicz, dyrektorka Działu Programowego Strefy Kultury Wrocław.
Współpraca miejskich instytucji
Kluczową rolę współpracy trzech miejskich instytucji – Urzędu Miasta, Zarządu Zasobu Komunalnego i Strefy Kultury Wrocław – podkreśla również Sebastian Wolszczak, wicedyrektor Biura ds. partycypacji:
– Chcieliśmy, żeby Ruska 46 miała nie tylko zarządcę, ale prawdziwego gospodarza. Naturalnym partnerem do koordynacji działań w tej przestrzeni jest Strefa Kultury Wrocław. Po pierwsze zajmują się szeroko rozumianą kulturą, mają duże doświadczanie zarówno w dzianiach podwórkowych, jak i w byciu łącznikiem pomiędzy jednostkami. Po drugie od lat jest obecna w tej przestrzeni, zna ją na wylot. Ale co ważniejsze zna nie tylko miejsce, ale i sąsiadów – mówi Wolszczak.
Bezpieczeństwo, szacunek dla sąsiadów
Wszystkie wydarzenia organizowane w podwórku przez Strefę Kultury Wrocław odbywają się według standardów wypracowanych wraz z Zarządem Zasobu Komunalnego Wrocławia. Jednym z priorytetów działalności podwórka jest bezpieczeństwo i szacunek do sąsiadów.
– Obecnie jesteśmy na etapie opracowywania w ścisłej współpracy ze Strefą Kultury Wrocław procedur formalnych dotyczących udostępniania tej przestrzeni w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa zarówno uczestnikom wydarzeń, jak i stałym użytkownikom kompleksu Ruska 46 – wyjaśnia Magdalena Nawara, Kierowniczka Działu Lokali Użytkowych ZZK.
– Zarząd Zasobu Komunalnego jako zarządca obiektu ogranicza swoją rolę do opracowania i podania wytycznych dotyczących bezpieczeństwa użytkowania jakie organizatorzy takich wydarzeń muszą spełnić dla zachowania odpowiednich warunków technicznych, przeciwpożarowych i sanitarnych, szczególnie ważnych w dobie pandemii. Niezmiernie ważne dla funkcjonowania podwórza jako hubu kulturalnego jest również możliwie jak największe ograniczenie uciążliwości generowanych wydarzeń dla mieszkańców sąsiadujących nieruchomości, co jest zrozumiałe dla wszystkich instytucji zaangażowanych – zwraca uwagę Nawara.
Ruska46 po liftingu
Renowacji, umożliwiającej nowe otwarcie Ruskiej 46, podjął się Zarząd Zasobu Komunalnego Wrocławia.
– Remont całego kompleksu zmienił zdecydowanie oblicze podwórza. Jego przestrzeń stała się bardziej uporządkowana, estetyczna i atrakcyjna – komentuje Magdalena Nawara, Kierowniczka Działu Lokali Użytkowych ZZK.
Odnowiono nawierzchnię z kamiennego bruku oraz zadbano o jej odpowiednie odwodnienie. Wyeksponowano strefy wejść do budynku i lokali bezpośrednio z podwórza. Oprócz tego mocno ograniczono możliwość wjazdu i parkowania w przestrzeni podwórza, tak, aby uwolnić je od funkcji parkingu.
Prace remontowe nie ominęły również Galerii Neonów. – Uruchomiono na stałe zasilanie odnowionych neonów na elewacjach, które po zmierzchu nadają podwórzu niepowtarzalnego klimatu. Ruska 46 stała się jednym z najbardziej atrakcyjnych turystycznie punktów w mieście. Jej przestrzeń może służyć wspólnym inicjatywom organizacji i artystów działających pod tym adresem – dodaje Magdalena Nawara.
Zarząd Zasobu Komunalnego podkreśla również wkład najemców lokali i sąsiadów podwórka w dalszym rozwoju przestrzeni.
– Wiele działań związanych z usprawnieniem funkcjonowania podwórza, szczególnie podczas wydarzeń kulturalnych, jest w opracowaniu. Nowe uwagi dotyczące jego zagospodarowania czy wyposażenia są zgłaszane przez użytkowników i najemców. ZZK bierze wszystkie z nich pod rozwagę i wychodzi naprzeciw pojawiającym się potrzebom użytkowników podwórka – konkluduje Magdalena Nawara.
Podwórko w sieci
Zgromadzoną przez Strefę Kultury Wrocław wiedzę o społeczności Ruskiej 46 oraz znanej w całej Polsce galerii neonów znaleźć można od niedawna również w internecie, pod adresem www.ruska46.pl.
Ta strona internetowa jest wizytówką zarówno całego podwórka, jak i każdego podmiotu działającego w jego ramach. Z łatwością znajdziecie na niej Państwo informacje i kontakt do 40 instytucji możliwych do znalezienia na planie Ruskiej 46. Witryna prezentuje także najjaśniejsza kolekcję sztuki we Wrocławiu – 30 eksponatów galerii neonów.
Strona internetowa uzupełniona została przez ulotkę – mapę podwórka. Znaleźć można ją w punktach informacji turystycznej, instytucjach kultury i lokalach gastronomicznych w całym Wrocławiu.
Najjaśniejsze podwórko we Wrocławiu
W roku 2005 Tomasz Kosmalski kupił swój pierwszy neon – przeznaczony na złom szyld sklepu cukierniczego. Szybko okazało się, że kolejne świetlne reklamy znikają z ulic Wrocławia niemal z dnia na dzień. Po „Cukierniczym” przyszedł więc czas na następne: sklepowe i kinowe, z dworców i zakładów przemysłowych.
Tak powstała fundacja Neon Side Wrocław, której misją jest ratowanie historycznych reklam świetlnych przed zniszczeniem. W 2014 roku, po latach starań dzięki współpracy Neon Side i Gminy Wrocław, udało się stworzyć miejsce, w którym neony z lat 60. i 70. wraz z innymi historycznymi formami reklamy można podziwiać na co dzień.
Wybór lokalizacji galerii nie był przypadkowy – w tym miejscu funkcjonowało nieistniejące już przedsiębiorstwo Reklama, które od połowy lat 60. XX wieku było największym producentem neonów na Dolnym Śląsku.
W ten sposób historia zatoczyła koło i „emerytowane” świetlne reklamy wróciły do miejsca, w którym powstawały.
Przestrzeń dla wszystkich
Podwórko Ruska 46 jest wyjątkowym miejscem, służącym działaniom artystycznym i aktywnościom kulturalnym. Jest siedzibą wielu artystów, muzyków, organizacji, stowarzyszeń, fundacji, instytucji działających w różnorodnych dziedzinach kultury (m.in. TIFF Center, Małe Instrumenty, Karbido i Kormorany, Studio BWA, Atelier Ceramiczne Tyc- Klekot, Art Brut, Teatr Ad Spectatores, CUKR, Surowiec, Strefa Kultury Wrocław i wiele innych).
Podwórko Ruska 46 to również miejsce funkcjonowania Galerii Neonów, prezentującej 22 historyczne neony zebrane przez Fundację Neon Side z całego Wrocławia. Ruska 46 jest wizerunkowo ważna dla promocji miasta - ze względu na swoje położenie w centrum, jak również w obrębie Dzielnicy Czterech Wyznań, już stanowi stały punkt wycieczek turystycznych.
Podwórko jest przestrzenią wyjątkową, eksperymentalną, także ze względu na model zarządzania przestrzenią.
